Η σωστή διάγνωση των παθήσεων και γενικά των τραυματικών κακώσεων στην ορθοπαιδική έχει ιδιαίτερη σημασία. Εάν ο ιατρός δεν κάνει σωστή διάγνωση τότε και η αγωγή η οποία θα ακολουθηθεί θα είναι λάθος.
Η διάγνωση είναι η αναγνώριση μιας πάθησης. Αρχίζουμε με τη συστηματική συλλογή πληροφοριών, από το ιστορικό του ασθενούς, τη κλινική- φυσική εξέταση, τις απεικονιστικές μεθόδους και τα εργαστηριακά ευρήματα. Κάθε ορθοπαιδική διαταραχή σε κάποιο σημείο (άρθρωση, οστό κλπ) αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου συνόλου. Ο ασθενής είναι μια ολότητα και μαζί με το μυοσκελετικό σύστημα επηρεάζονται και άλλα συστήματα: νευρολογικό, γαστρεντερολογικό, ψυχολογία κλπ. Κάθε ασθενής διαθέτει μια μοναδική προσωπικότητα, εργασία, ενασχόληση, χόμπι, οικογένεια και σπίτι. Όλα τα παραπάνω διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, αλλά και επηρεάζουν και επηρεάζονται από την πάθηση και την θεραπεία της.
Ιστορικό
Η λήψη του ιστορικού θα πρέπει να γίνεται προσεκτικά και υπομονετικά. Ένα σωστό ιστορικό μπορεί να μας δώσει πληροφορίες για τον ασθενή που οι κλινικές και οι εργαστηριακές εξετάσεις δεν μπορούν να μας δώσουν. Ουσιαστικά το ιστορικό συμπληρώνει τη διάγνωση μαζί με τις εξετάσεις του ασθενούς.
Δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στις λέξεις κλειδιά: συμπτώματα, κάκωση, άλγος, δυσκαμψία, κλείδωμα μίας άρθρωσης, διόγκωση, παραμόρφωση, μυϊκή αδυναμία, αστάθεια, μεταβολή της αισθητικότητας, απώλεια της λειτουργικότητας, ατομικό ιστορικό, κοινωνικό ιστορικό, οικογενειακό ιστορικό.
Κλινική εξέταση
Η κλινική εξέταση αρχίζει από τη στιγμή που κοιτάζουμε τον ασθενή.
- Η επισκόπηση είναι σημαντική για τη μορφολογία του δέρματος, την κίνηση και τη βάδιση.
- Η ψηλάφηση μας βοηθά στο να κατανοήσουμε την τοπική ευαισθησία, το θερμό ή ψυχρό δέρμα και τις υμενικές πτυχές.
- Η κίνηση:
- ενεργητική κίνηση όταν ο ασθενής κινείται μόνος του
- παθητική κίνηση όταν ο ασθενής δεν μπορεί να κινηθεί μόνος του
- παθολογική κίνηση σε ασταθή άρθρωση
- Νευρολογική εκτίμηση:
- γενική εμφάνιση
- κινητική λειτουργία, μυϊκός τόνος, αντανακλαστικά
- αισθητικότητα: επιπολής, εν τω βάθει
Διαγνωστική απεικόνιση
- Απλές ακτινογραφίες: παρά τη σημαντική τεχνολογική εξέλιξη των τελευταίων ετών οι απλές ακτινογραφίες παραμένουν η πιο χρήσιμη μέθοδος διαγνωστικής απεικόνισης. Αυτές απεικονίζουν τα οστά, τις αρθρώσεις και μέχρι ενός σημείου και τα μαλακά μόρια.
- Απλή τομογραφία: πρόκειται για εστιασμένη εικόνα που μας δίνει τομογραφίες σε κατάγματα ( κυρίως στη κνήμη).
- Αξονική τομογραφία: απεικονίζει τα οστά, αρθρώσεις, νωτιαίο σωλήνα, κατάγματα, 3DCT, τρισδιάστατη απεικόνιση.
- Ραδιοϊσοτοπικές απεικονιστικές μέθοδοι: σπινθηρογράφημα για διάγνωση μεταστάσεων και οστεομυελίτιδας.
- Η Μαγνητική Τομογραφία είναι από τις πιο ευκρινείς μεθόδους, δεν έχει ακτινοβολία και απεικονίζει τέλεια τα μαλακά μόρια και με μεγάλη ευκρίνεια τα οστά. Για παράδειγμα στο γόνατο μπορεί να δείξει ρήξη μηνίσκου, προσθίου χιαστού συνδέσμου, οπισθίου χιαστού συνδέσμου, στον ώμο παθήσεις του rotator cuff, labrum, στην ποδοκνημική ρήξη συνδέσμου κλπ.
- Διαγνωστικό υπερηχογράφημα: για διάγνωση της δυσπλασίας του ισχίου, για παθήσεις μαλακών μόριων, για κύστεις, ιγνυακές κύστεις, αιματώματα, αποστήματα κλπ.
- Οστική βιοψία, ανοικτή ή κλειστή: σε όγκους, οστεομυελίτιδα, μεταστάσεις, πρωτοπαθείς όγκους.
- Ηλεκτροδιάγνωση:ηλεκτρομυογράφημα, αισθητική ταχύτητα αγωγιμότητας, κινητική ταχύτητα αγωγιμότητας.