Η φυσικοθεραπεία χρησιμοποιεί φυσικά μέσα θεραπείας. Αποτελεί πολύτιμο και αναπόσπαστο βοήθημα της ορθοπαιδικής χειρουργικής:

• Στην μετεγχειρητική αποκατάσταση
• Στην συντηρητική αντιμετώπιση παθήσεων του μυοσκελετικού συστήματος

Η ανάπαυση και αποφόρτιση σε φλεγμονώδεις καταστάσεις και σε τραυματισμούς αποτελεί μέσο θεραπείας και σε συνδυασμό με ακινητοποίηση με νάρθηκες αποτελεί αρκετά καλή λύση.

Χρήση ναρθήκων σε αστάθεια αρθρώσεων και τραυματικές κακώσεις αυτών είναι χρήσιμα μέσα θεραπείας οι ειδικοί νάρθηκες.

• Οι στατικοί νάρθηκες διατηρούν την άρθρωση σε μια λειτουργική θέση και επιτρέπουν την κινητοποίηση των άλλων υγιών αρθρώσεων.
• Δυναμικοί νάρθηκες υποβοηθούν την κίνηση μιας πάσχουσας άρθρωσης ή σε κακώσεις νεύρων, τενόντων και συνδέσμων διατηρούν παθητικά την κινητικότητα της άρθρωσης (παράδειγμα: πάρεση κερκιδικού και λειτουργικός νάρθηκας έκτασης καρπού).

Άσκηση- κινησιοθεραπεία

Οι ασκήσεις είναι κυρίως παθητικές και ενεργητικές.

Οι παθητικές ασκήσεις: αποσκοπούν στην διατήρηση και βελτίωση του εύρους κίνησης μιας άρθρωσης. Η παθητική κινητοποίηση μπορεί επίσης να επιτευχθεί με τη χρήση μηχανημάτων που προσφέρουν συνεχή παθητική κίνηση (CPM) σε μετεγχειρητικές καταστάσεις στο γόνατο ή ώμο ως προφύλαξη ή σε δυσκαμψία των αρθρώσεων. Καθώς το εύρος κίνησης αυξάνεται και υποχωρεί ο πόνος αρχίζουμε τις υποβοηθούμενες ασκήσεις.

Οι ενεργητικές ασκήσεις: αρχικά ο ασθενής κινεί την άρθρωση μόνος του χωρίς αντίσταση ή βάρος, στη συνέχεια με την βελτίωση της μυϊκής ισχύος κινεί την πάσχουσα άρθρωση υπό αντίσταση ή με τη χρήση βάρους. Η αύξηση της μυϊκής ισχύος επιφέρει αύξηση της σταθερότητας μιας άρθρωσης.

Ακόμη και εάν η άρθρωση είναι ακινητοποιημένη ο μυϊκός τόνος και η ισχύς μπορούν να διατηρηθούν με μυϊκές συσπάσεις- ισομετρικές κινήσεις.

Εφαρμογή θερμότητας- κρυοθεραπεία- παγοθεραπεία

• Η εφαρμογή θερμότητας στους επιπολής ιστούς με θερμά επιθέματα ή με ακτινοβολία (υπέρυθρες, διαθερμίες, laser) χρησιμοποιείται για την ανακούφιση του πόνου και της δυσκαμψίας. Για τους εν τω βάθει ιστούς χρησιμοποιούμε διαθερμίες βραχέων κυμάτων και υπέρηχα.
• Η παγοθεραπεία ενδείκνυται σε οξείες καταστάσεις, τραυματισμούς και σε έξαρση οστεοαρθρίτιδας.

Χειρισμοί: για την εφαρμογή χειρισμών θα πρέπει να είναι κανείς αρκετά εκπαιδευμένος. Εφαρμόζεται με τοπική ή γενική αναισθησία πάντοτε από χειρουργούς ορθοπαιδικούς, σε δύσκαμπτες αρθρώσεις και παθήσεις της σπονδυλικής στήλης.

Ηλεκτροθεραπεία: σε χρόνιες παθήσεις όπως η οσφυαλγία, αυχεναλγία η αντιμετώπιση του πόνου μπορεί να επιτευχθεί με ηλεκτρική διέγερση: tens, διαδυναμικά, γαλβανικό ρεύμα και διασταυρούμενα. Σε ατροφία μυών η ηλεκτροθεραπεία μαζί με την κινησιοθεραπεία είναι απαραίτητη. Σε νευρική απραξία λόγω κάκωσης περιφερικού νεύρου η ηλεκτροθεραπεία έχει μεγάλη εφαρμογή και βοήθεια για την γρήγορη και σωστή αποκατάσταση του.

Υπέρηχα- Schockwaves

Τα κρουστικά κύματα, μια νέα μοντέρνα θεραπεία, ή τα λεγόμενα schockwaves, προσφέρουν μεγάλη βοήθεια σε αποκατάσταση τενοντίτιδας, επικονδυλίτιδας και άλλων παθήσεων που ανθίστανται στην κλασσική θεραπεία με φυσιοθεραπευτικά μέσα. Οι υπέρηχοι σε διαφορετική συχνότητα επίσης ενδείκνυνται για χρόνιες παθήσεις, καθώς και σε τραυματικές (θλάσεις μυών, οσφυαλγία, τενοντίτιδες, αυχενοβραχιόνια σύνδρομα).

Εργοθεραπεία

Η φυσιοθεραπεία αποσκοπεί στην αποκατάσταση της κινητικότητας και της ισχύος σε μια συγκεκριμένη άρθρωση. Η εργοθεραπεία μεταφράζει την κινητικότητα αυτή σε χρήσιμη λειτουργικότητα για τις καθημερινές δραστηριότητες του ασθενούς.

Ένα πρόγραμμα αποκατάστασης μπορεί να σχεδιαστεί για κάθε ασθενή ξεχωριστά και να περιλαμβάνει την παροχή λειτουργικών βοηθημάτων που θα επιτρέπουν στον ασθενή να ζει ανεξάρτητα. Οι ασθενείς θα πρέπει να εκπαιδευτούν να χρησιμοποιούν το σώμα τους με τρόπο που είναι εργονομικά αποτελεσματικός και τον προστατεύει από την νόσο που τους ταλαιπωρεί. Ο σωστός τρόπος άρσης βάρους σε ασθενείς με οσφυαλγία, η αποφυγή ορθοστασίας σε ασθενείς με χρόνια φλεβική ανεπάρκεια είναι μέσα αποφυγής επιδείνωσης της παθολογικής κατάστασης.

Η ψυχολογία ενός ασθενούς με χρόνια νόσο όπως οσφυαλγία ή ακρωτηριασμό μέλους είναι σημαντικό να είναι σε άριστο επίπεδο. Ένας ασθενής μετά από τροχαίο ατύχημα ή πτώση από ύψος ή αθλητική δραστηριότητα θα πρέπει να καθησυχάζεται και να εμψυχώνεται από τον θεράποντα ιατρό και από συναδέλφους ψυχίατρους, ψυχολόγους και λοιπό νοσηλευτικό προσωπικό.

Ο ασθενής θα πρέπει πρώτα από όλα να εμπιστευτεί τον ιατρό του. Ο θεράπων ιατρός θα εξηγήσει με λεπτομέρεια την πορεία της νόσου ή τραυματισμού, την περίοδο αποκατάστασης, το τυχόν χειρουργείο που θα γίνει, τις επιπλοκές καθώς και την πρόγνωση για πλήρη επαναφορά στην προηγούμενη κατάσταση του ασθενούς.

Η ψυχική υγεία έχει μεγάλη επίδραση στην γρηγορότερη αποκατάσταση της λειτουργικότητας του ασθενούς. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ώστε να μην τον επιβαρύνουμε.

Το πιο απλό αρχαίο βοήθημα βάδισης είναι το μπαστούνι, οι βακτηρίες μασχάλης ή αγκώνος επίσης προσφέρουν αποφόρτιση και οι περιπατητήρες τύπου ‘Π’ έχουν το επιπρόσθετο πλεονέκτημα της σταθερότητας.

Λειτουργικά είδη- ορθωτικά: σήμερα έχει αναπτυχθεί η επιστήμη της ορθωτικής. Οι ορθωτικοί είναι μηχανικοί οι οποίοι έχουν σπουδάσει εμβιομηχανική και έχουν σαν αντικείμενο την μέτρηση και την κατασκευή ορθωτικών ειδών, βοηθημάτων, τεχνητών μελών και ειδικών κηδεμόνων.

• Αυχενικοί κηδεμόνες: μαλακοί ή σκληροί χρησιμοποιούνται για να προσφέρουν μερική ακινητοποίηση, ανάπαυση του αυχένα.
• Σπονδυλικοί κηδεμόνες: ένας σκληρός σπονδυλικός κηδεμόνας τεσσάρων σημείων μπορεί να προσφέρει ανακούφιση από τον πόνο και ακινητοποίηση σε οξείς τραυματικές παθήσεις της σπονδυλικής στήλης ή σε χρόνιες παθήσεις. Ειδικοί custom made κηδεμόνες χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της σκολίωσης.
• Ειδικά υποδήματα: είναι χρήσιμα σε ασθενείς με παραμόρφωση του άκρου ποδός, ρευματοειδή αρθρίτιδα κλπ. Τα ειδικά υποδήματα μετά από πελματογράφημα είναι σήμερα μια επαναστατική προσέγγιση σε ασθενείς με προβλήματα στον άκρο πόδα.
• Ορθωτικά συστήματα: είναι διορθωτικοί κηδεμόνες που είναι σχεδιασμένοι να σταθεροποιούν μια άρθρωση.